سهراهی توپیچ پرسی (Press Tee – Female Thread) یک اتصال T-شکل برای سیستمهای لولهکشی چندلایه (PEX-AL-PEX، PERT-AL-PERT و PEX) است که دو سرِ آن پرسی بوده و خروجی سوم دارای رزوه داخلی (توپیچ) است. این طراحی، گرفتن انشعاب رزوهای مطمئن از خط پرسی را برای اتصال انواع شیرآلات، کلکتورها، پمپها، فیلترها، کنتورها و تجهیزات کنترلی فراهم میکند—نصب سریع، آببندی پایدار و ظاهری تمیز بدون نیاز به رزوهکاری روی لوله یا استفاده از شعله.
کاربردهای رایج
- گرفتن انشعاب رزوهای از رایزر یا لاین اصلی پنجلایه برای اتصال شیر پیسوار، شیر یکطرفه، فیلتر یا تجهیزات اندازهگیری
- اتصال به کلکتور/مانیفولد و متعلقات کنترلی در تاسیسات آب سرد و گرم مصرفی، گرمایش رادیاتوری و گرمایش از کف
- ایجاد انشعاب رزوهای در نقاط سرویسپذیر (جعبه کلکتور، زیرسینک، موتورخانه، اتاق تاسیسات)
ساختار و اجزا
- بدنه اتصال: عموما برنج فورجکاریشده (نیکلاندود برای دوام و مقاومت خوردگی). در برخی مدلها بخشهایی از بدنه از پلیمر مهندسی PPSU با اینسرت برنجی رزوهدار ساخته میشود.
- آستین/اسلیو پرسی: استنلس استیل شکلدادهشده برای ایجاد قفل مکانیکی یکنواخت پس از عمل پرس؛ اغلب دارای پنجره کنترل جهت اطمینان از رسیدن لوله تا عمق استاندارد.
- اورینگهای آببند: معمولا EPDM مقاوم به دما، کلر و فشار کاری مرسوم در آب بهداشتی.
- رزوه داخلی (توپیچ): استاندارد G (BSPP) برای سازگاری با اتصالات رزوهای پرکاربرد بازار؛ استفاده از نوار تفلون/خمیر آببندی استاندارد توصیه میشود.
- پروفایل پرس: متناسب با مدل سازنده یکی از فکهای U / TH / H (یا معادل) مورد استفاده قرار میگیرد؛ انتخاب صحیح فک، شرط اصلی آببندی و دوام اتصال است.
مزایا
- نصب سریع و ایمن: بدون رزوهکاری روی لوله و بدون شعله؛ مناسب پروژههای نوساز و بازسازی
- آببندی پایدار و نشتی ناچیز: بهدلیل قفل مکانیکی اسلیو و اورینگهای باکیفیت
- سرویسپذیری عالی: امکان بازوبست تجهیز رزوهایِ متصلشده بدون درگیر کردن خط پرسی
- چیدمان تمیز و کمجا: ایدهآل برای فضاهای محدود (جعبه کلکتور، کابینت، باکسهای دیواری)
- تنوع سایز و مدل: همسایز یا کاهنده، با رزوههای ½”، ¾” و 1″ برای طیف وسیعی از سناریوها
محدودههای سایزی متداول
- لولههای پرسی: 16، 20، 25، 32 میلیمتر (بسته به برند ممکن است بزرگتر نیز عرضه شود)
- رزوه داخلی: ½”، ¾”، 1″
- ترکیبهای رایج:
- 16×16 × ½” توپیچ
- 20×20 × ½” یا ¾” توپیچ
- 25×25 × ¾” یا 1″ توپیچ
- 32×32 × 1″ توپیچ
- مدلهای کاهنده (مثلا 20×16 × ½”) برای انشعابات بهینه
نکته: بسته به سازنده، آرایش رزوه میتواند روی شاخه T یا روی مسیر مستقیم قرار گیرد. قبل از سفارش، نقشه ابعادی را بررسی کنید.
شرایط کاری پیشنهادی
- فشار نامی: معمولا PN10 برای مدار آب بهداشتی در دماهای بالا، و تا PN16 در دماهای پایینتر (مطابق کاتالوگ محصول)
- دما: مناسب برای آب سرد و گرم، گرمایش رادیاتوری و گرمایش از کف (رنج دقیق دما مطابق اعلام سازنده)
راهنمای نصب استاندارد (گامبهگام)
- برش دقیق لوله: لوله را کاملا عمود بر محور با کاتر مناسب ببُرید.
- کالیبره و پخزن: دهانه را کالیبره و لبه داخلی/خارجی را پخزنی کنید تا اورینگ آسیب نبیند.
- نشانگذاری عمق ورود: با توجه به خط راهنما/گیج، عمق ورود لوله را روی بدنه علامت بزنید.
- جا زدن تا توقف: لوله را تا رسیدن به تهنشین داخل اسلیو قرار دهید؛ از پنجره بازدید صحت عمق را کنترل کنید.
- انتخاب فک صحیح (U/TH/H): فک تمیز و سالم باشد؛ روی شیار اسلیو در ناحیه مشخصشده قرار دهید.
- پرس یکنواخت: دستگاه را عمود نگه دارید و عمل پرس را کامل انجام دهید. فرم اسلیو پس از پرس باید یکنواخت باشد.
- اتصال رزوهای: سمت توپیچ را با نوار تفلون/خمیر استاندارد آببندی کرده و تجهیز را طبق گشتاور توصیهشده سفت کنید—از اعمال نیرو به بدنه پرسی پرهیز کنید (از آچار حمایتی استفاده کنید).
- تست فشار: پیش از پوشاندن مسیر یا بتنریزی، تست هیدرواستاتیک مطابق آییننامه اجرا شود.
خطاهای رایج و راهکارها
- عدم کالیبراسیون/پخزن: سبب بریدگی اورینگ و نشتی میشود → حتما کالیبره کنید.
- انتخاب فک نامناسب یا پرس ناقص: آببندی ناقص و کاهش دوام → فک مطابق توصیه سازنده.
- گشتاور نامناسب در اتصال رزوهای: ترکیز یا نشتی رزوه → از آچار حمایتی و گشتاور صحیح استفاده کنید.
- آلودگی داخل اتصال/لوله: ذرات میتواند به اورینگ آسیب بزند → تمیزی و دمونتاژ پیشگیرانه در کارگاه.
نکات انتخاب و سفارش
- سایز لوله و انشعاب را بر اساس دبی محاسباتی و افت فشار انتخاب کنید؛ برای انشعابهای مصرفی معمولا ½” و ¾” کافی است.
- جنس بدنه (برنجی/پلیمری PPSU) را با توجه به شرایط محیطی و دمایی پروژه برگزینید.
- پروفایل فک و سازگاری با ابزار موجود را از قبل بررسی کنید.
- در محیطهای خورنده/مرطوب، مدلهای نیکلاندود یا با پلیمر مهندسی و اینسرت برنجی انتخابهای مطمئنی هستند.
پرسش و پاسخ:
سهراهی توپیچ پرسی چه تفاوتی با سهراهی روپیچ پرسی دارد؟
توپیچ دارای رزوه داخلی است و پذیرای اتصال نری میباشد؛ روپیچ رزوه نری دارد و به اتصالات مادگی بسته میشود. انتخاب بین این دو به جنس/نوع تجهیز رزوهای شما وابسته است.
از کدام فک پرس باید استفاده کنم (U / TH / H)؟
پروفایل فک را دقیقا مطابق توصیه سازنده همان اتصال انتخاب کنید. استفاده از فک نامرتبط میتواند آببندی را مختل کند و گارانتی را از اعتبار بیندازد.
آیا میتوان از سهراهی توپیچ پرسی برای آب گرم و گرمایش از کف استفاده کرد؟
بله؛ این اتصال برای مدار آب سرد و گرم، گرمایش رادیاتوری و گرمایش از کف طراحی شده است. فقط رِنج دما/فشار اعلامشده سازنده و کیفیت اجرای پرس را رعایت کنید.