سهراهی پرسی تبدیل (Reducing Press Tee) اتصالی T-شکل برای سیستمهای لولهکشی چندلایه (PEX-AL-PEX، PERT-AL-PERT و PEX) است که امکان گرفتن انشعاب با سایز کوچکتر از خط اصلی را فراهم میکند. دو دهانهی اصلی معمولا همسایز و پرسی هستند و دهانهی سوم (شاخه) کوچکتر بوده و میتواند پرسی یا رزوهدار (روپیچ/توپیچ) باشد. نتیجه: چیدمان تمیز، نصب سریع و آببندی مطمئن در مدارهای آب سرد و گرم بهداشتی، گرمایش رادیاتوری و گرمایش از کف.
کاربردهای رایج
- ایجاد انشعاب فرعی با دبی کمتر برای سرویسهای بهداشتی، رایزرها و کلکتورها
- بالانس فشار/دبی در شبکههای چندشاخه بدون استفاده از تبدیلهای اضافی
- اتصال تجهیزات رزوهای در شاخهی کوچکتر (شیر، فیلتر، گیج، بایپس)
ساختار و اجزای اصلی
- بدنه: برنج فورجکاریشده (معمولا آبکاری نیکل) یا پلیمر مهندسی PPSU با استحکام و دوام بالا.
- بوش/اسلیو پرسی: استنلساستیل شکلدادهشده برای قفل مکانیکی پس از پرس (با پنجره یا شیار کنترل عمق).
- اورینگهای آببند: عموما EPDM مقاوم به دما، کلر و آبهای شهری؛ در برخی مدلها دوبل برای ایمنی بیشتر.
- شاخهی تبدیل:
- تمامپرسی تبدیل: هر سه دهانه پرسی، شاخه با قطر کمتر.
- رزوهدار تبدیل: شاخهی کوچکتر بهصورت G(BSPP) نری/مادگی برای اتصال قطعات رزوهای.
سازگاری و مشخصات عملکردی (رایج)
- پروفایل پرس سازگار: U / TH / H (بسته به برند قطعه؛ با فک هماهنگ استفاده شود).
- رنج فشار/دما متعارف: تا 10–16 bar در 20°C و کاربری مداوم تا حدود 95°C در مدار آب بهداشتی/گرمایشی.
- استانداردهای متداول سامانه: سامانههای چندلایه بر پایه EN ISO 21003 و رزوهی لوله موازی ISO 228 (BSPP) در مدلهای رزوهدار.
نکته: ظرفیت دقیق، پروفایل پرس و محدودهی کاری را همیشه مطابق دیتاشیت همان محصول کنترل کنید.
مزایا
- کاهش اتصالات اضافی: حذف یک تبدیل و یک سهراهی جداگانه ⇒ افت فشار و نشتیهای احتمالی کمتر.
- نصب سریع و تمیز: بدون رزوهکاری روی لوله و بدون شعله/چسب.
- آببندی پایدار: قفل مکانیکی + اورینگ باکیفیت ⇒ اتصال دائم و کمنیاز به نگهداری.
- بالانس شبکه: امکان طراحی هدفمند دبی شاخهها با انتخاب سایز شاخهی تبدیل.
سایزبندیهای مرسوم
- تمامپرسی تبدیل: 20×20×16، 25×25×20، 32×32×20، 32×32×25 و …
- شاخه رزوهدار تبدیل: 16×16×½″، 20×20×½″، 25×25×¾″، 32×32×1″ و …
(سایزهای فوق نمونههای رایجاند؛ بسته به برند، ترکیبات بیشتری موجود است.)
راهنمای انتخاب سایز
- قطر خط اصلی را بر اساس دبی طرح/کلکتور تعیین کنید؛ سپس شاخهی کوچکتر را با توجه به مصرفکننده (تکی/گروهی) انتخاب نمایید.
- اگر شاخهی تبدیل رزوهدار است، رزوهی نری/مادگی و اینچی آن را با تجهیز مقصد هماهنگ کنید.
- در شبکههای گرمایشی، برای کاهش صدای جریان و افت فشار، از شاخهی بزرگتر بینیاز استفاده نکنید؛ اندازه را دقیق انتخاب کنید.
- پروفایل فک پرس باید دقیقا با نشانگذاری روی بوش قطعه یکسان باشد (U، TH یا H).
دستورالعمل نصب (گام به گام)
- برش و کالیبراسیون: لوله را عمود برش دهید؛ دیبور/کالیبره کنید تا لبهها نرم و قطر داخلی به وضعیت استاندارد برسد.
- عمقنشان: علامت عمقِ ورود را روی لوله بزنید (طبق جدول سازنده).
- جاگذاری: لوله را تا رسیدن به عمق نشان داخل اتصال فرو کنید؛ از پنجرهی بوش برای کنترل استفاده کنید.
- پرس: فک مناسب (U/TH/H) را در محل رینگ قرار داده و یکبار کامل پرس کنید؛ پرس تکراری انجام ندهید.
- بازبینی: همراستایی مسیرها، خوانایی مارکینگ، عدم آسیب به اورینگ/بوش و ثبات مکانیکی را کنترل کنید.
- آزمایش فشار: طبق دستورالعمل پروژه (معمولا تست هیدرواستاتیک) انجام شود.
نکات اجرایی و خطاهای رایج
- اختلاط پروفایلها (مثلا فک U روی قطعه TH) ممنوع ⇒ نشتی/خرابی حتمی.
- پرس روی جایگاه غلط (نه روی بوش) اتصال را تخریب میکند.
- عدم کالیبراسیون پس از برش لولههای چندلایه ⇒ بریدگی اورینگ و نشتی.
- چرخاندن/بارگذاری خمشی شدید بلافاصله پس از پرس ⇒ کاهش عمر آببندی.
- در شاخه رزوهدار: از نوار تفلون/خمیر آببندی استاندارد و گشتاور مناسب استفاده کنید؛ فشار بیش از حد به بدنه وارد نکنید.
نشانهگذاری و کنترل کیفیت
- حک/چاپ روی بدنه یا بوش: لوگو، سایزها، پروفایل پرس، کد بچ تولید و در مدلهای رزوهدار نوع رزوه.
- بستهبندی شامل راهنمای نصب، جدول عمق ورود و محدودیتهای کاری است.
پرسش و پاسخ:
سهراهی پرسی تبدیل چه زمانی نسبت به سهراهی معمولی + تبدیل جداگانه بهتر است؟
وقتی میخواهید تعداد اتصالات را کم کنید، فضای نصب محدود است یا دنبال افت فشار کمتر و آببندی مطمئنتر هستید. قطعهی یکپارچه نقاط بالقوه نشتی را کاهش میدهد.
از کجا بفهمم فک پرس من با این قطعه سازگار است؟
به مارکینگ روی بوش نگاه کنید (U/TH/H). همان پروفایل را روی دستگاه انتخاب کنید. اختلاف پروفایل باعث نشتی و ابطال گارانتی میشود.
آیا میتوان شاخهی رزوهدار تبدیل را برای اتصال مستقیم به شیر استفاده کرد؟
بله؛ در مدلهای رزوهدار، شاخهی کوچکتر با رزوهی BSPP (G) نری/مادگی ارائه میشود و میتوانید با آببندی استاندارد به شیر، فیلتر یا تجهیزات اندازهگیری متصل شوید. همیشه گشتاور مناسب را رعایت کنید و از اعمال نیرو به بدنهی سهراهی خودداری نمایید.

